ډاکټر لطيف بهاند

ښاغلی لطيف بهاند د ۱۳۳۱ لمريز کال د جدي په مياشت کي چي د ۱۹۵۳ زېږديز کال د جنوري سره برابره ده د کابل په بريکوټ کي زېږيدلی دی . په ۱۳۵۱ لمريز کال کي يې د کابل د حبيبيې په لېسه کي زده کړي پای ته ورسولې او وروسته د کابل پوهنتون د ادبياتو پوهنځی ته لاړ .

 دا د کابل پوهنتون د ادبياتو د پوهنځی د پښتو څانگې لپاره درسي کتاب دی، چې په ١٣٦١ لمريز کال  د کابل پوهنتون له خوا خپور شوی دی.

 -٦ څلور اورني کلونه:

 دا اثر د دويمي نړيوالي جگړې د تاريخ په اړه يو څېړنيز اثر دی، چي دافغانستان دکورنيو چارو د وزارت له خوا په ١٩٦٥ لمريز کال کې خپور شوی دی.

 -٧رياليزم او ضد رياليزم:

دا يو ژباړل شوی اثر دی چې په ١٣٦٦ لمريز کال  د قومونو او قبايلو وزارت د خپرونو او فرهنگي چارو د رياست له خوا خپور شوی دی.

  -٨ پل:

دا شعرونو ټولگه ده، چې په ١٣٦٥ لمريز کال  د افغانستان د ليکوالو د ټولني له خوا خپره شوې ده .

۹- د کابل مجلی ٥٠ کلن فهرست:

دا د کابل مجلې د مضامينو فهرست دى.

 دا پنډ کتاب د کابل په مجلې کې د ٥٠  کلونو (١٣١٠-١٣٦٠)   خپرو شويو مضامينو بشپړ فهرست دى.دا فهرست  د الفباء په ترتيب ليکل شوی و، او بيا  دکابل مجلې له خوا د ضميمې په بڼه  له (الف) نه تر (پ) پورې په بېلا بېلو گنو کې خپور هم  شو. دا اثر وروسته، په هماغه وخت کي د سانسور له کبله له چاپ نه پاتی شو.

۱۰ - کلتور پوهنه:

دا يود فرهنگ،د فرهنگ د پيدايښت او فرهنگى اصطلاحاتو  درسی مرستندوی کتاب دی چې په ٢٠٠٠ زېږديز کال په مسکو کې  خپور شوی دی.

۱۱ - نا آشنا ليک:

 دا د يو په زړه پورې هنری ناولگوټى ژباړه ده چې په ٢٠٠٠ زېږديز کال په مسکوکې  خپور شوی دی.

۱۲ - د ښکلا فصل:

دا د شعرونو ټولگه  ده، چی په ٢٠٠٢ زېږديزکال  په مسکو کې خپره شوی ده.

۱۳ - نوی روح :

 دا د افغانستان د نوميالی شاعر او ليکوال، ښاغلی سليمان لايق پر ژوند، شعر او شاعر ۍ  يو تحليلی او څېرنيز اثر دی چې  په ٢٠٠٥ زيږديزکال په پېښور کې  خپور شوی دی.

۱۴ - په پښتو ادب کی د آزاد شعر تاريخچه:

 دا په پستو شعر او شاعر ۍ  کې د آزاد، سپين او منثور شعر تاريخچه ده چې د يوې رسالې په بڼه  په ١٣٦٠ لمريز کال  د (افغان ياد) په نامه  کتاب کې خپره شوی ده.

۱۵ - موچی:

 دا د نور محمد تره کی د لندو کيسو ټولگه  ده. دغه اثر د شوروی اتحاد د ليکوالو او پښتو پوهانو د نظرياتو او يوې سريزي په ملتيا په ١٣٨٣ لمريز کال په مسکو کی خپره شوی ده .

ناچاپ اثار :

آزادی شکست ناپذير:

دا په پارسي  ژبه د امريکا او د هغې د پوځي ټلوالي له خوا په افغانستان کې د طالبانو په وړاندې د پو ځي عملياتو له پيل نه نيولې بيا د هغوی تر را پرزېدو پورې د دغو عملياتو د بهير کرونولوژیکه تاريخچه ده.

په پښتو ادبياتو کې د څلوريزی تاريخ.

په پښتو ادبياتو کې د کره کتنی تاريخ.

د گناه فصل: د څلوريزو جونگ.

منثور شعرونه:   دسلو په شا و خوا کي د ادبي ټوټو او منثورو شعرونو  يوه ټولگه ده.

د چونغر ترانی: دا د سليمان لايق د چونغر د ترانو اوډنه او پر هغو يوه اوږده شننه او په پښتو ادب کي د طبيعت د انځورنې څېړنه ده.

پښتو ته دروسي هنري آثارو د ژباړل شويو آثارو فهرست:

په دې کتاب کي د ټولو هغو روسي هنري آثارو نومونه را ټول شوي و، چي له روسي ژبي نه پښتو ته اړول شوي وو .

 په بېنوا ويبپاڼه کي د خپروشويو موادو دکاپي او بياخپرېدا څخه ډډه وکړﺉ

د ښاغلي استاد ډاکټر لطيف بهاند د شعر بېلګه :

دا زړه کې يو غزل دى،خو قلم ته  نه راځي

څه لوىه گناه غواړي،واړه چم ته نه راځي

ما وې چې له کتو دي،سندريز،غزل به ليکم

ياغي ناز  و ادا  دې،زير وبم  ته  نه راځي

چې چېرې ښکلي گورم،لمانځنه راىادېږي

زما د سر سجدې خو بل صنم ته  نه راځي

يو څوک دﺉ چې په خوب کې هم غزلې رانه غواړي

په وىښ يې لټومه،مگر  رم  ته  نه راځي

چې ستا د ښکلا ورا مې ده په سر کې درولې

تکل دبلې خوا مې،اوس قدم ته نه راځي

ستا شونډو نه مې وروسته ،دخداى هر رحمت مزه کړ

دا ستا د زبېښو خوند ان په زمزم کې نه راځي

په موږه ىې پېرزو نه شوه،تخت که سور و او که سپين

د بخت مرغه الوتې،زموږ چم ته نه راځي .