- په ملي يا نړيواله کچه/ ګچه
په دې وروستييو کلونوکي د � کچه/ ګچه � پښتو لغت، په خپرونو او خبري وسيلو کي بېخي
ډېر ايسته او دوري کيږي . دا ټکی د پښتو په ختيزه لهجه کي د � کچه � يا � کچ � په
بڼه او په لوېديزه لهجه کي د � ګچه � په ډول ويل کيږي . مانا يې، مقياس، پيمايش،
اندازه ( زياتره د اوږدوالي اندازه ) او داسي نور دي ( امرخېل، او نور. پښتو - پښتو
تشريحي قاموس ۴: ۲۴۵۱ او ۲۶۹۹ . )
ځيني ژورناليستان او ليکوال هرځای دا کليمه د عربي � سطح � يا انګرېزي � level � په
وړاندي کاروي؛ چي اوس د پارسي ژبي له لاري پښتو ته راغلې ده؛ مثلاً که په پارسي کي
څوک ووايي : � اين مسابقه در سطح بين المللی صورت می ګيرد . � زموږ ځيني
ژورناليستان او ليکوال ، د دې جوملې په پښتو ترجمه کي داسي کاږي : � دا سيالي په
نړيواله کچه کيږي . � ځيني ځيني خو يې تر دې هم په ناوړه بڼه داسي وايي او ليکي : �
دا سيالي په نړيواله کچه تر سره کيږي . � په پښتو متن کي، د کچي يا ګچي ټکی بې
خونده او بې ځايه برېښي ؛ ځکه زموږ ولس هيڅکله � ګچه � يا � کچه � په داسي جوملو کي
نه وايي . پښتانه وايي : � دا سيالۍ په ټوله نړۍ کي کيږي . � يا � ټوله نړۍ په دې
سيالييو کي برخه اخلي . �
- يو شمېر
له څو کلو راهيسي د شمېر او شمېرو ټکي هم دونه استعماليږي، چي د چا زړه بدوي . د
لوی استاد، علامه حبيبي، په عقيده � يو شمېر � د � يکتعداد � ناوړه او زموخته ترجمه
ده . يو شمېر خلګ ، يو شمېر کتابونه، يو شمېر ليکوال، يو شمېر هر څه . پښتانه په هر
ځای کي د� يو شمېر �کلېمه نه کاروي . ځيني کتابونه، څو کتابونه، څو خبري، هغه
ترکيبونه او عبارتونه دي، چي زموږ خلګ يې په خپلو محاورو کي وايي ( حبيبي، پښتو نثر
ته کره کتني ۲۴- ۲۵ ) .
لوی استاد، په دې اړه د خپل عالِمانه استدلال په يوه بله برخه کي داسي زياتوي : �
شمېر او شمېرل د تعدد طبيعت لري . ' يو ' څنګه شمېرل کيږي ؟ ! هغه څه چي تر يوه
زيات وي، بيا يې نو شمېر ممکن وي . دا ناوړه ترجمه د انساني منطقه هم ليري ده . � (
حبيبي، پښتو نثر ته کره کتني ۲۴- ۲۵ ) .
- لاس ته راوړنه، لاس ته راوړني
دا ناوړه او نازېبا ترکيب هم د بهرنييو ژبو له لاري په پښتو کي جال سوی دﺉ .
ايرانيانو د انګرېزي ژبي د � Achievement � کليمه په � دست آورد � ترجمه کړې ده .
په پښتو کي د پارسي � دست آورد � ټکي په ټکي ژباړي د � لاس ته راوړني � نامعقول او
بې خونده ترکيب پيدا کړی دﺉ .
زه نه پوهېږم، چي د کومي پښتني سيمي خلګ د � بري �، � برياليتوب �،� بريا �، � سوبې
�، � کاميابۍ �،� غلبې �، � پرمختګ �، � بشپړتيا � او داسي نورو په څېر، لنډ، خواږه،
اسانه او اشنا ټکي پر ېږدي؛ اوپر ځای يې � لاس ته راوړنه � وايي . د � لاس ته
راوړني � مرکب نوم، نه يوازي اوږد او بد ډوله دﺉ؛ بلکي له منطق او عقل سره هم چندان
اړخ نه لګوي . ځکه هغه څه، چي تر لاسه کيږي هرومرو بری، سوبه او ترقي نه وي . ډېر
ځله داسي هم پېښ سوي دي، چي څوک له ډېرو کوښښونو سره سره ، د برياليتوب يا پرمختګ
مخ نه ويني؛ په داسي حال کي چي د انګرېزي اچيوومينټ ( Achievement (، پارسي � دست
آورد � يا پښتو � لاس ته راوړني � مجازي مانا همدغه � بری �، � برياليتوب �،� بريا
�، � سوبه �، � کاميابي �،� پرمختګ � ،� غلبه �، � فتحه �، � تحقق �، � تکيمل �، �
اجرأکول � او داسي نور دي .
په دې ډول، د� لاس ته راوړني � جعل سوی ترکيب نه يوازي ولسي ريښه نه لري؛ بلکي د
بري ياپر مختګ له پاره وړ او موزون ترکيب هم نه دﺉ .
