د اتم له ورځي څخه پوره تفصيلي بيان بيا د حج تر ختمېدو پوري:
ورځ او شپه په منْی كي:- د ذي الحجې په اوومه ورځ امام خطبه وايي او مسلمانانو ته د
حج مناسك ورښيي، حاجي دي د تمتع په حج كي سنت غسل وكړي او په مكه يا مسجد حرام يا
ميقات كي يعني د احرام
د تړلو په ځايونو كي دي احرام وتړي او د احرام دوه ركعته سنت دي وكړي، بيا دي خپل
سر لوڅ كړي او تلبيه (لبيک) دي درې واره ووايي، د متمتع حاجي لپاره كه د احرام تړل
د ذي الحجې د اتم څخه تر مخه وي، ښه به وي، خو پر ده د قدوم طواف نسته ځكه مخكي يې
عمره كړې ده.
حاجي د افراد په حج او حاجي د قِران په حج كي (چي د قِران په حج كي حاجي پخوا د حج
او عمرې دواړو نيت كړى دى) احرام تړلى او اوس له نيت كولو او احرام تړلو څخه فارغ
دى.
د منْی او جبل رحمت دعاوي:
کله چي پرمنْی اوجبل رحمت باندي دي سترګي ولګېدې نو دا دعا ووايه:
اَللهُ اَ کْبَرْ(۱۰۰) واره ووايه.
سُبْحَانَ اللهِ (۱۰۰) واره ووايه.
لَا اِلٰهَ اِ لَّااللهُ (۱۰۰) واره ووايه.
اودرود (۱۰۰) واره ووايه.
اواستغفار(۱۰۰) واره ووايه.
﴿سُبْحَانَ اللهِ الَّذِیْ فِیْ السَّمَاءِ عَرْشُهُ سُبْحَانَ اللهِ الَّذِیْ فِیْ
الْاَرْضِ مَوْطِئُهُ﴾.
سُبْحَانَ اللهِ الَّذِیْ فِیْ الْبَحْرِ سَبِيْلُهُ
سُبْحَانَ اللهِ الَّذِیْ فِیْ النَّارِ سُلْطَانُهُ
سُبْحَانَ اللهِ الَّذِیْ فِیْ الْجَنَّةِ رَحْمَتُهُ
سُبْحَانَ اللهِ الَّذِیْ فِیْ الْقَبْرِقَضَائُهُ
سُبْحَانَ اللهِ الَّذِیْ رَفَعَ السَّمَاءَ بِغَيْرِعَمَدٍ
سُبْحَانَ اللهِ الَّذِیْ یُوْضَعُ الْاَرْضَ عَلٰی مَاءٍ جَمَدٍ
سُبْحَانَ اللهِ الَّذِیْ لَامَلْجَأَ اِلَّا اِلَيْهِ
سُبْحَانَ اللهِ الَّذِیْ فِیْ الْهَوَآءِ رُوْحُهُ.
د ذي الحجې په اتمه ورځ دي د سهار تر لمانځه وروسته يعني تر لمر ختلو مخكي په لبيك
ويلو سره له مكې څخه منْی ته ولاړ سي او د شپې دي هلته پاته سي، د ذي الحجې اتمي
ورځي ته ترويه ويل كېږي او دا ترويه د تفكر يعني فكر كولو په معنْى ده، چي حضرت
ابراهيم په تفكر كي و، چي ايا زوى قرباني كړم او يا زما خوب رشتيا دى.
حاجي دي په منْي كي هڅه وكړي چي د خيف په مبارك مسجد كي او يا هر ځاى چي په منْی
شريفه كي ورته اسانه وي، پنځه فرض لمونځونه ادا كړي، لكه چي رسول اكرمﷺ كړي وو، (چي
عبارت دي له ماپښين، ماځيګر، ماښام، ماخوستن او د ذي الحجې د نهم سهار څخه) شپه دي
په ذكر، استغفار، تلاوت او ضرورت په اندازه استراحت سره تېره كړي او دا مبارك
لمونځونه بې حده ثواب لري، د خيف په مسجد كي پيغمبر لمونځ كړى او خطبه يې ويلې ده.
د عرفات ورځ:
د ذي الحجې نهمه د عرفات ورځ ده، عرفات
د پېژندني په معنا دى او علماء وايي چي ابراهيم په دې ورځ پوه سو چي خوب يې د زوى
د قرباني كولو په اړه حق دى او په عرفات كي درېدل فرض دي په دې شرط چي احرام يې
تړلى وي او احرام تړل هم فرض دی، دا درېدل د عرفات قيام يا عرفاتِ وقوف په نامه
يادېږي.
طريقه يې په لاندي ډول ده:
۱- حاجيان د سهار تر لمانځه او د لمر ختلو وروسته له منْی څخه عرفات ته ځي، حاجي دي
ډېر كوشش وكړي چي د خپلو ملګرو څخه جلا نه سي څو خدایﷻ دي نه كوي چي په سر ګردانۍ
وا نه وړي او د ې مهمي ورځي عبادت ور څخه پاته نه سي، عرفات ته تګ په دې وخت كي سنت
دى او د عرفات څخه مخكي غسل كول هم سنت دى او که كمزورى يا ناروغ وي بيا دي يوازي
اودس وكړي.
د عرفات پر لاره تلبيه، استغفار، درود او دغه دعا وايه:
﴿اَللّٰهُمَّ اجْعَلْهَا خَيْرَغَدْوَةٍ غُدُوَّتِهَا قَطُّ وَقْرَبُهَا مِنْ
رِّضْوَانِکَ وَاَبْعَدَهَامِنْ سَخَطِکَ﴾.
﴿اَللّٰهُمَّ اِلَيْکَ تَوَجَّهْتُ وَعَلَيْکَ تَوَکَّلْتُ وَوَجْهَکَ اَرَدّْتُ
فاَ جْعَلْ ذَنْبِیْ مَغْفُوْرًا وَّحَجِّيْ مَبْرُوْرًا وَّارْحَمْنِیْ وَلَا
تَخْيِبَنِیْ وَبَارِکْ لِیْ فِیْ سَفَرِیْ وَاقْضِ بِعَرَفَاتِکَ حَاجَتِیْ
اِنَّکَ عَلٰی کُلِّ شَئٍ قَدِيْرٌ﴾.
د عرفات د داخلېدو پر وخت دادعاوايه:
﴿اَللّٰهُمَّ اجْعَلْنِیْ مِمَّنْ تُبَاهِیْ بِهِ الْيَوْمَ مَلَا ئِکَتِکَ اِنَّکَ
عَلٰی کُلِّ شَئٍ قَدِيْرٌ ﴾.
د عرفات دعاوي:
﴿لَا اِلٰهَ اِلَّااللهُ وَحْدَهُ لَاشَرِيْکَ لَهُ لَهُ الْمُلْکُ وَلَهُ
الْحَمْدُ وَهُوَعَلٰی کُلِّ شَئٍ قَدِيْرٌ﴾.
﴿اَللّٰهُمَّ اِهْدِنِیْ بِالْهُدٰی وَاعْصِمُنِیْ بِالتَّقْوٰی وَاغْفِرْلِیْ
وَلِوَالِدَیَّ وَلِاَوْلَادِیْ وَلِجَمِيْعِ الْمُؤْمِنِيْنَ فِی الْآخِرَةِ
وَالْاُوْلٰی اَللّٰهُمَّ اجْعَلْهُ حَجًّا مَّبْرُوْرًا وَّذَنْبًا مَّغْفُوْرًا
اَللّٰهُمَّ لَکَ صَلَاتِیْ وَنُسُکِیْ وَمَحْیَایِ وَمَمَاتِیْ وَاِلَيْکَ مَآلِیْ
اَللّٰهُمَّ اِنِّیْ اَعُوْذُبِکَ مِنْ عَذَابِ الْقَبْرِ وَ وَسْوَسَةِ
الصَّدْرِوَشَتَاتِ الْاَمْرِ اَللّٰهُمَّ اِهْدِنَا وَاِهْدِالْمُؤْمِنِیْنَ
وَزَيِّنَا وَزَيِّنِ الْمُؤْمِنِيْنَ بِالتَّقْوٰی وَاغْفِرْلَنَا
وَلِوَالِدَيْنَا وَاَوْلَادِنَا وَلِجَمِيْعِ الْمُؤْمِنِيْنَ فِی الْآخِرَةِ
وَالْاُوْلٰی اَللّٰهُمَّ اِنِّیْ اَسْئَلُکَ رِزْقًا حَلَالًا طَيِّبًا
مُّبَارَکاً اَللّٰهُمَّ مَاحَبَبْتَ مِنْ خَیْرٍفَاَحِبْهُ اِلَيْنَاوَاِلٰی
اَوْلَادِنَا وَاِلَی الْمُؤْمِنِيْنَ وَيَسِّرْهُ اِلَيْنَاوَاِلَيْهِمْ.
اَللّٰهُمَّ مَاکَرَهْتَ مِنْ شَرٍّ فَکَرِّهْهُ اِلَيْنَاوَاِلٰی اَوْلَادِنَا
وَاِلٰی جَمِیْعِ الْمُؤْمِنِيْنَ وَجَنِّبْنَا وَاِیَّاهُمْ عَنْهُ
رَبَّنَالَاتُزِغْ قُلُوْبَنَا بَعْدَ اِذْ هَدَيْتَنَا وَهَبْ لَنَا مِنْ
لَّدُنْکَ رَحْمَةً اِنَّکَ اَنْتَ الْوَهَّابُ اَللّٰهُمَّ اجْعَلْ فِیْ صَدْرِیْ
وَصُدُوْرِ الْمُؤْمِنِيْنَ نُوْرًا وَفِیْ سَمْعِیْ وَسِمَاعِ الْمُؤْمِنِیْنَ
نُوْرًا وَفِیْ بَصَرِیْ وَاَبْصَارِ الْمُؤْمِنِيْنَ نُوْرًا وَفِیْ قَلْبِیْ
وَقُلُوْبِ الْمُؤْمِنِيْنَ نُوْرًا اَللّٰهُمَّ اشْرَحْ لِیْ صَدْرِیْ
وَصُدُوْرَنَاوَيَسِّرْلِیْ وَلَنَا اَمْرِیْ وَاُمُوْرَنَا مَعَ رَاحَةٍ
لِّقُلُوْبِنَا. اَللّٰهُمَّ اِ نِّیْ اَعُوْذُ بِکَ مِنْ شَرِّ مَايَلِجُ فِی
اللَّیْلِ وَشَرِّ مَايَلِجُ فِی النَّهَارِ اَللّٰهُمَّ رَبَّنَا آتِنَا
وَوَالِدَیِّنَا وَاَوْلَادِنَا وَجَمِيْعِ الْمُؤْمِنِيْنَ عَذَابَ النَّارِ.
اُعِيْذُ نَفْسِیْ وَوَالِدَیِّ وَاَوْلَادِیْ وَجَمِيْعِ الْمُؤْمِنِیْنَ بِاللهِ
الْعَظِيْمِ وَوَجْهِهِ الْکَرِيْمِ وَسُلْطَانِهِ الْقَدِيْمِ مِنَ الشَّيْطَانِ
الرَّجِيْمِ اُعِيْذُ نَفْسِیْ وَوَالِدَیَّ وَاَوْلَادِنَاوَ جَمِيْعَ
الْمُؤْمِنِيْنَ بِکَلِمَاتِ اللهِ التَّآمَّاتِ مِنْ شَرِّ مَاخَلَقَ اُعِيْذُ
نَفْسِیْ وَوَالِدَیَّ وَاَوْلَادِنَا وَجَمِيْعِ الْمُؤْمِنِيْنَ بِکَلِمَاتِ
اللهِ التَّآمَّاتِ مِنْ غَضَبِهِ وَعِقَابِهِ وَمِنْ شَرِّعِبَادِهِ وَمِنْ
هَمَزَاتِ الشَّيَاطِيْنَ وَاَنْ یَّحْضُرُوْنَ اُعِيْذُ نَفْسِیْ
وَاَنْفُسِنَاوَوَالِدَیِّنَا وَاَوْلَادِنَاوَجَمِيْعِ الْمُؤْمِنِيْنَ بِوَجْهِ
اللهِ الْکَرِیْمِ وَبِکَلِمَاتِ اللهِ التَّآمَّاتِ اللَّتِیْ لَا يُجَاوِزُهُنَّ
بِرٌّ وَّلَا فَاجِرٌ وَّبِاَسْمَاءِ اللهِ الْحُسْنٰی کُلِّهَا مِنْ شَرِّ
مَاخَلَقَ وَذَرَءَ وَبَرَءَ وَمِنْ شَرِّ مَا اسْتَعَاذَمِنْهُ عَبْدُ کَ
وَنَبِيُّکَ سَیِّدِنَا مُحَمَّدٌ صَلَّی اللهُ تَعَالٰی عَلَیْهِ وَآلِهِ
وَسَلَّمَ وَعِبَادُکَ الّصَالِحُوْنَ. اَللّٰهُمَّ يَارَبَّ کُلِّ شَئٍ وَّ
خَالِقَ کُلِّ شَئٍ وَّ رَازِقَ کُلِّ شَئٍ فَاغْفِرْلَنَا وَ لِوَالِدَيِّنَا وَ
اَوْلَادِنَا وَلِجَمِيْعِ الْمُؤْ مِنِيْنَ کُلِّ شَئٍ وَّارْحَمْنَابِکُلِّ شَئٍ
وَّ لَاتَسْئَلْنَاعَنْ شَئٍ وَّلَاتُعَذِّبْنَا بِشَئٍ اَللّٰهُمَّ اِنَّا
نَسْئَلُکَ لَنَا وَلِوَالِدَيِّنَاوَاَوْلَادِنَا وَلِجَمِيْعِ الْمُؤْمِنِيْنَ
فِیْ الدُّنْیَاوَالْآخِرَةِ وَبَيْنَهُمَامِنَ الْخَيْرِ کُلِّهِ عَاجِلِهِ
وَآجِلِهِ مَاعَلِمْنَابِهِ وَمَالَمْ نَعْلَمُ وَخَيْرَ مَاسَئَلَکَ بِهِ عَبْدُکَ
وَنَبِيُّکَ سَیِّدِنَامُحَمَّدٌ صَلَی اللهُ تَعَالٰی عَلَیهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ﴾.
۲- په لاره كي دي ذكر، استغفار او لبيك وايي.
۳- كله چي عرفات ته ورسېدى د عرفات دعاء دي ووايي.
۴- د عرفات د دښت هره برخه د درېدلو لپاره مناسبه ده بغير له (بطن عُرنه) څخه، چي د
مسجد نمره غرب (لوېديځ) خوا ته ده.
۵- په عرفات كي د ماپښين او ماځيګر لمونځونه دواړه په يوه اذان او دوو اقامتو په
يوه وخت كي يو په بل پسې په جماعت سره ادا کېږي خو د مسجد نمره امام يې شرط دی که
په خپل اطاق يا بل ځای حاجيان په خپل ميان کي جماعت کوي بيابه هر لمونځ په خپل وخت
کي کوي کتابونه د (فقهي) وايي او د مزدلفې جمع شرط نه لري په امام پسي ادا كېږي،
(که حاجي ته تکلیف و، د مسجد حاضرېدل ورته اسانه نه وه بیابه په خپلوخېموکي هر
لمونځ پرخپل وخت اداکړي) امام تر لمانځه مخكي دوې خطبې وايي، حاجې دې د (اَلْحَمْدُ
لِلّٰهِ)، (اَللهُ اَ كْبَرْ)، (سُبْحَانَ اللهِ) او تلبيې په ويلو ځان مشغول لري.
۶- امام او ټول حاجيان تر لمانځه وروسته جبل رحمت ته (د عرفات د دښت په څنګ كي يوه
غونډۍ ده) ور نژدې كېږي او غونډۍ ته مخ پر قبله درېږي. غره ته ختل نه فرض، نه واجب
او نه سنت دي او په ازدحام كي ورتلل لازم نه دي او حضرت رسول اكرمﷺ د غره تر لمني
پوري راغلی و، او غره ته نه و، ختلى.
۷- حاجي دي د عرفات د ورځي دعا ووايي:
﴿لَا اِلٰهَ اِلَّااللهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيْكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ
الْحَمْدُ وَ هُوَ عَلٰى كُلِّ شَیْءٍ قَدِيْرٌ ﴾.
درې سوه واره، د دې مباركي دعا ويل پوره وخت نيسي. په حديث شريف كي راغلي دي چي
ډېره ښه دعا د عرفات د ورځي دعا ده او رسول اللهﷺ په دې برخه كي فرمايي: ډېره ښه
دعا چي ما ويلې ده او پېغمبرانو ويلې ده داده:
﴿لَا اِلٰهَ اِلَّااللهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيْكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ
الْحَمْدُ وَ هُوَ عَلٰى كُلِّ شَیْءٍ قَدِيْرٌ ﴾.
۸- تر لمر لوېدو پوري د عرفات قيام رسول د حج له واجباتو څخه دى، نو حاجي دي تر لمر
لوېدو مخكي عرفات نه پرېږدي او مزدلفې ته تر تګ مخکي دي
د عرفات د رخصت دعا ووايي:
د عرفات آخري دعا:
﴿اَللّٰهُمَّ لَاتَجْعَلْ هٰذَا آخِرُعَهْدٍ مِنْ هٰذَالْمَوْقَفِ الْعَظِيْمِ
وَارْزُقْنِیَ الرَّجُوْعَ اِلَيْهِ مَرَّاتٍ کَثِيْرَةٍ بِلُطْفِکَ الْعَمِيْمَ
وَاجْعَلْنِیْ مُفْلِحًا مَرْحُوْمًا مُسْتَجَابُ الدُّعَآءِ فَآئِزًا
بِالْقَبُوْلِ وَالرِّضْوَانِ وَالتَّجَاوُزٍ وَالْغُفْرَانِ وَالنِّعْمَةِ
وَالرِّزْقِ الْحَلَالِ وَبَارِکْ لِیْ فِیْ اَهْلِیْ وَمَالِیْ وَاَوْلَادِیْ
رَبَّنَاآتِنَا وَوَالِدَيِّنَا وَاَوْلَادِنَا وَلِجَمِيْعِ الْمُؤْمِنِيْنَ فِی
الدُّ نْیَاحَسَنَةً وَّقِنَاعَذَابَ النَّارِ وَاغْفِرْلَنَاوَ لِوَالِدَيِّنَا
وَذُرِّيَّتِنَا وَاِخْوَانِنَا وَاَهْلِنَاوَالْحَاضِرِیْنَ وَالْغَآئِبِيْنَ مِنَ
الْمُسْلِمِيْنَ اَجْمَعِيْنَ بِرَحْمَتِکَ يَااَرْحَمَ الرَّاحِمِيْنَ وَصَلَّی
اللهُ تَعَالٰی عَلٰی سَیِّدِنَامُحَمَّدٍ صَلَی اللهُ تَعَالٰی عَلَیهِ وَآلِهِ
وَسَلَّمَ وَاَصْحَابِهِ اَجْمَعِيْنَ﴾.
عائشې روايت كړى دی چي رسول اللهﷺ فرمايلي دي: خداىﷻ په هيڅ ورځ كي د عرفات تر
ورځي زيات بندګان له اور څخه نه خلاصوي او خداىﷻ پرشتو ته بلاكيف ولاړ او مؤمنان
يادوي.
د عبدالله زوى طلحه روايت كړی دى چي رسول اللهﷺفرمايلي دي: شيطان په هيڅ ورځ كي د
عرفات تر ورځي حقير، خوار او اسكېرلی نه وي ځكه ويني چي د ده بېلاري كول بې نتېجې
پاتېږي او ويني چي
د رحمت او ګناوو بخښل كېدل و مځكي ته را اوري لكه د بدر په غزا كي چي پر رسول او
اصحابو مباركانو را اورېدل .
يادونه:-
۱- د عرفات فرضيت د ذي الحجې د نهمي ورځي
د زواله شروع كېږي بيا د ذي الحجې د لسمي ورځي
تر سپېدو پوري دوام لري، كه په دې موده كي حاجي عرفات ته و نه رسېدى حج يې نه صحيح
كېږي او حج بې عرفاته باطل دى.
۲- حاجي بايد خبر وي چي دى او ملګري يې د بې نظمۍ له امله له عرفاته پاته نه سي،
بايد په عرفات كي د خپلو ټاكلو خېمو په حدودو كي حاضر وي او له ملګرو ليري نه سي.
۳- د عرفات ميدان هر ځای د درېدلو دى خو د حاجيانو هري ډلي ته يو ځاى ټاكلى دی،
يوازي يوځاى
د درېدلو نه دى هغه (بطن عُرنه) چي يوه شېله ده.
د اختر شپه په مزدلفه كي:
۱- كله چي د ذي الحجې د نهمي ورځي د ماښام
د لمانځه وخت را ورسېدى حاجي دي په تلوار له عرفاته د مزدلفې خوا ته روان سي.
د مزدلفې پر لار دعا:
له عرفاته د مزدلفې خوا ته پرلاري دادعاوايه:
﴿اَللّٰهُمَّ اِلَیْکَ اَفَضْتُ وَمِنْ عَذَابِکَ اَشْفَقْتُ وَاِلَيْکَ رَغَبْتُ
وَمِنْ سَخَطِکَ رَهَبْتُ فَاقْبِلْ نُسُکِيْ وَاَعْظِمْ اَجْرِیْ وَتَقَبَّلْ
تَوْبَتِیْ وَارْحَمْ تَضَرُّعِیْ وَاسْتَجِبْ دُعَآئِيْ یَااَرْحَمَ
الرَّاحِمِيْنَ﴾.
د ماښام لمونځ دي په عرفات يا لاره كي نه كوي كه څه هم د ماښام وخت راورسېږي خو قضا
كېږي نه ځكه په دې شپه كي د ماښام او ماخستن لمونځونه په مزدلفه كي په جمع باندي د
ماخستن پر وخت په يوه اذان او يوه اقامت ادا كېږي. د حنفي مذهب حكم همدا دى كه په
مزدلفه كي عمومي جمع ته و نه رسېدې نو
د مزدلفې په بله جمع كي دي ادا كړي. او كه هغه ته هم و نه رسېد نو يوازي دي وكړي، د
ماښام دوه ركعته سنت او د ماخستن دوه ركعته سنت دي د ماښام او ماخستن تر فرضو كولو
وروسته وكړي او بيا دي وتر وكړي. پر راسته اړخ دي ارام و كړي او بيا دي بيدار سي چي
ښه يې طبيعت برابر سي.
۲- په دې پاكه شپه يعني د اختر په شپه دي له توان سره سم ذكر، استغفار او د قران
كريم تلاوت وكړي روايت راغلی دی چي دغه شپه د شب قدرتر شپه بهتره ده، د شپې استراحت
روا دى خو سهار دي ژر پورته سي او د سهار لمونځ دي په تياره كي تر سپېدو وروسته ادا
كړي. له دې ځايه دي په سهاركي اويا شګي (هره يوه د لوى نخود په اندازه) ټولي كړي.
په مزدلفه كي د دې شپې تېرول سنت دي او له سپېدو څخه تر لمرختو پوري واجب دي او ټول
ساعتونه يې له بركته ډك دي.
په مشعرالحرام كي د اختر سهار:
الله فرمايي: ﴿
﴾.[البقره/۱۹۸]
ترجمه: كله چي له عرفاته روان سئ خداىﷻپه مشعرالحرام كي ياد كړئ.
حاجي دي مشعرالحرام چي د مزدلفې لوړه ده يعني (جبل قــُزح) د سهار ترلمانځه وروسته
د اختر په ورځ ور وخېژي او دعاوي دي وكړي تر لمر ختو مخكي دي له هغه ځايه نه ځي او
دا توقف واجب دى.
په مزدلفه کي دعا:
﴿اَللّٰهُمَّ هٰذِهِ جَمْعٌ اَسْئَلُکَ اَنْ تَرْزُقَنِیْ جَوَامِعَ الْخَيْرِ
کُلِّهِ فَاِنَّهُ لَايُعْطِيْهَا غَیْرَ کَ اَللّٰهُمَّ رَبَّ
الْمَشْعَرِالْحَرَامِ وَرَبَّ الزَّمْزَمِ وَالْمُقَامِ وَرَبَّ الْبَيْتِ
الْحَرَامِ وَالْمُعْجِزَاتِ الْعِظَامِ وَاسْئَلُکَ اَنْ تَبْلُغَ رُوْحَ
سَیِّدِنَامُحَمَّدٍ اَفْضَلُ الصَّلٰوةِ وَالسَّلَامِ وَاَنْ تَصْلِحَ لِیْ
ذُرِّيَّتِیْ وَدِيْنِیْ وَتَشْرَحَ لِیْ صَدْرِیْ وَتَطْهِرَقَلْبِیْ اَللّٰهُمَّ
اِنِّیْ اَسْئَلُکَ لِیْ وَلِوَالِدَیِّ وَلِاَوْلَادِیْ وَلِجَمِیْعِ الْاُمَّةِ
اَنْ تَرْزُقَنَافِیْ هٰذَالْمَکَانِ جَوَامِعَ الْخَيْرِکُلِّهِ وَاَنْ تَصْرِفَ
عَنَّاالسُّوْءَ کُلِّهِ فَاِنَّهُ لَايَفْعَلُ ذَالِکَ غَيْرُ کَ
وَلَايَجُوْدُبِهِ اِلَّا اَنْتَ﴾.
د دعا او توقف لپاره هر ځاى مناسب دى بې له (بطن مُحَسَر) چي یوشېله ده، دا سيمه د
مزدلفې په پاى او د منْی لور ته پرته ده چي د حج معلم يې در ته ښيي.
د وادي محسر د تېرېدو په وخت کي دا دعا وايه:
﴿اَللّٰهُمَّ لَا تَقْتُلْنَا بِغَضَبِکَ وَ لَا تُهْلِکْنَا بِعَذَابِکَ وَ عَا
فِنَا قَبْلَ ذَالِکَ﴾.
په احاديثو كي راغلي دي: رسول اللهﷺ د عرفات په ما ښام خپل امت ته دعا وكړه څو
خداىﷻ بخښه ورته وكړي او قبوله سوه، خداىﷻالهام ورته وكړ چي ما د دوى ګناوي ور
بخښلي دي، نه د بنده حق (حق العبد)، رسول اللهﷺ عرض وكړ: خدايه! د بنده حق هم را
وبخښه! قبوله نه سوه.
په مزدلفه کي سهار پر (جبل قُزح) رسول اللهﷺ نوموړې دعا تكرار كړه او مهربانه خداىﷻ
قبوله كړه. چي دا وخت رسول اللهﷺ غاښونه مباركان سپين كړل، يارانو چي پوښتنه ځني
وكړه، ويې فرمايل چي: ومي ليدل چي شيطان پر سر خاوري بادولې ځكه چي زما دعا ومنل
سوه.
