دبدعت اقــــــــــــسام

بدعت په دوه قســمه ده یوبدعت عملې اوبل بدعت عقیدوې بدعت عملې دیته وای چې په عقیده کې څه نـوې خـــوعمل دثواب په نیت داسې اختیار کړل شې چې د سلفوصالحینونه منقـــــول نه وې اعتقادی دیته وایی چې یو سړی داسې عقایداونظریــات ولرې چې هـــــغه دنبی ﷺ اواصحابواوتابعینو خـــــــــلاف وی .
حافظاابن رجب( رح ) په دې هکله داسې لیکې :
وسواء فی ذالک الاعتقادات اوالاعمال اولاقوال الظاهــرة والباطنة وامامـــا واقع فــــــی کلام السلف من استحســـــان بعضالبدع فانماذالــــــک فی البـدع اللغویة لاالشـــــــــریعه جامع العــلوم والحکـم ص ۱۹۳ برابرخبره ده کــه دغه ایجــاد کـــرده شـی اعتقادات وی یااعمال وی اویـــااقـوال وی ظاهره وی اوکه باطــــــــنه وی کــــوم چی په خبرودسلــفوکې بــــــــــــــــــــعــــض بدعـاتـــــوته حـــــــــــــــــــــــــــــــــــــسن ویـل شــــــــوی دی هــــــــــــــغه نـــه مرادبـــدعت لغوی ده نــــه شرعې
دبدعت حســــــــــــــــنه تحقیق :
سوال :بعضی بدعت پسندخلک چی هربدعت کوی وای دابدعــة حسنه ده یعنی ښــه بدعت اوبدعة حســـــنه رواده دحســــنه اوسـیه یعنی بدبدعت په هکله معـلومات راکړی ترڅودبدعت پسنده خلګوغلط فهمی زائـــله شی ؟
ځـواب : بدعــت په دوه قسمه ده بدعت لغوی اوبدعت شـرعی بدعت لغوی هغه نـوی کارده کــــوم چی دی نبی ﷺﷺ نه بعـــدپیــــداشوی وی هغه عــــام ده که عبادت وی اوکه عادت اوهم دغه لغوی بدعت پــــه پنځه قسمه ده :- واجب ،مندوب ، حــرام ،مـکروه ،مبـاح

شریعی بدعت هـــغه ده کـوم چې ده قرونو ثــــلاثــــه نه بعدپیداشوی وی اوپـه دی قولاًاوفــعلاً صراحةً اواشـارةً په یوه طریقه هم دشـارع لـــخوااجازت موجـودنه وی چی دیته بدعت ضلاله وايي اوپه بدعت سیئه ورنه تعبیرکیژی
 اوعلــــماوو په دی تصریح کړی لکه چې فـرمايي ان البدعة علی قســمین بــدعـة لــغـــویــة وبــدعــة شــرعیـه فالاول هـوالمحدث مطلقاًعــــادتً کانت اوعبــــادتً وهـــی التی یــقسمونــهــاالی الاقســام الخـمسه والثانی وهو مازیدعلی ماشرع من حیـــث الطاعـة بـعدا انـقراض الازمنه الثلاثه بغیراذن من الشا رع لاقولاً ولافعلاً ولاصریحاًو لا اشاره ً وهی المرادبالدعة المحکوم علیهابالضلالة ترویـح الجنان ولجنه ص ۱۶۰

حافظ ابن حجر(رح) په دې هکله داسې لیکی :
والتحقیق انهاانکانت مماتندرج تحت مستحسن فی الشــــــــــــــــرع فهی حسنة وانکانت مماتــــــندرج تحت مستقبح فی الشرع فـــــــــهی مستقبحة والافهی المبـــــــاح وقدینقسیم الی الاحکام الخـــــــــــمسه فتـح الباری ج ۴ص ۳۵۶ تحقیق داده چې بدعت کـــه چیرې لاندی وو تریونیک شرعــی امرنو هغه حسنه بدعت ده او کـــه لاندی ووتریوبد شرعی امــــر نوهــــغه بد بدعت ده اوکه داسې نه وونوبــــیا مباح ده او کـــله تـــقـــــــــــــسمیږې پنځوقسموته اودیته قریب ده علامه عینی رح عبارت دی په عمدةالقاری کی ص ۳۵۶ج ۵