پښتو متلونه یا د اولنو خبري
ډ:
ـ ډبره تسي ځای ته ښه ځي
ـ ډبره چې چېرې پرته وي هورې درنه وي .
ـ ډېر سفر وکړه چې خاموالی دې پوخ شي .
ړ :
ـ ړوند له خدايه څۀ غواړي ، دوه سترګې !
ـ ړنده سترګه څۀ ويښه څۀ ويده !؟
ر:
ـ راست اوسه پۀ لويه لار کې ملاست اوسه .
ـ رڼا سترګې پټوي !
ز:
ـ زۀ درنه پزه پرې کوم ، تۀ رانه پېزوان غواړې !؟
ـ زۀ دې کښت نه کړم تۀ پټي راګڼې .
ـ زۀ دې پېرۍ نه منم ، تۀ راته مريدان نيسې .
ـ زړه ښځه پۀ تګ مالومه وي
س:
ـ سپين ويل ترخۀ وي .
ـ سور سپی هم د لېوۀ ورور دی .
ـ سړی دې سړي تالۍ ته نه تندي ته ګوري .
ـ سترګې له سترګو شرمېږي .
ښ :
ـ ښځه د کور ډېوه ده .
ـ ښۀ خوی به دې سلطان کړي بد خوی به دې پۀ ځان پورې حيران کړي
ـ ښځې چا مرکو ته نۀ دي بيولې .
ـ ښه ورځ پۀ منډه نه پۀ ټنډه ده .
ـ ښځه د ځان پۀ خوښه که د جهان ؟
ـ صحبت بې تاثيره نۀ وي
غ :
ـ غوښتل توانېدل دي .
ـ غوا توره شيدې يي سپپنې .
ـ غر پر غرۀ نه ورځي انسان پر انسان ورځي
ـ غرضي پر خټه اور لګوي . ـ
غوټه چې پۀ لاس خلاصېږي خلې ته يي څۀ حاجت دی .
ـ غوښه چې دې د پيشو پۀ خله ورکړه ، نو يي ساتې له چا ؟
ـ غم به يي د بډبېرې زبېر کوي چې مېلمنو ته يي لار ښووله .
ک :
ـ که تا ويل چې زۀ يم او ما ويل چې زۀ يم ، نه به تۀ يې نه به زۀ يم ،اوکه
تا ويل چې تۀ يې او ما ويل چې تۀ يې ،هم به زۀ يم هم به تۀ يې !
ـ که روپۍ وړه ده خو پۀ تول پوره ده .
ـ کلی پر نامۀ لري يو خوی تر نورور ښۀ لري .
ـ کلی پۀ لېوني پورې خاندي لېونی پۀ کلي پورې .
ـ که ولي نه يم خالي هم نه يم .
ـ کله کله د سړي پۀ بې خيرۍ کې هم خير وي .
ـ که برج نه سو کدانه خو به سي .
ـ کوم کار چې پۀ صلاح وي ورکه يي بلا وي .
ـ کوتره له کوترې سره او باز له بازه سره .
ـ که نن پر ما سبا پر تا !
ـ که غواړې چې رسوا نه شې ، له ټولنې سره همرنګه شه .
ـ که غل نه تښتي ، مل دې وتښتي .
ـ که ګور ګران دی ، خو د مړي ناکام دی .
ـ کارغۀ د زرکې تګ کاوۀ خپل يې هېر شو .
ـ کږه خلۀ پۀ سوک سمېږي .
ـ که غر لوړ دی پر سر لار لري .
ـ که شپه تيارۀ ده خو مڼې پۀ شمار دي .
ـ کله ،کله له ړاندۀ هم لکړه لوېږي .
ـ که جنګ نه کوې لکۍ خو ببره نيسه .
ـ کوږ بار تر منزله نه رسېږي .
ـ کُلاله وکړه ،خپله سياله وکړه !
ګ :
ـ ګُل بې خاره نۀ وي .
ـ ګيله له خپله کېږي .
ل :
ـ له غرونو لوېدلي به پورته شي ،خو له زړونو لوېدلي به پورته نۀ شي !
ـ له کلي ووځه خو له نرخه مه وځه .
ـ له قامه سره خوره ، له قامه سره مره .
ـ لمر پۀ دوو ګوتو نه پټېږي .
ـ له بارانه تښتېدم ،تر ناوې لاندې مې شپه سوه
ـ لوی مې کړې لويي مه راکوې .
ـ له مړو آواز نه راپورته کېږي .
ـ له پخلا شوي دښمنه ځان ساته .
ـ لال پۀ ايرو کې نه پټېږي .
ـ له لوږې مړ شه خو د سوال دارو مه خوره .
ـ له آزاره چا بازار نه دی موندلی !
ـ له يوۀ لاسه ټک نه خېژي .
ـ له وچو سره لاندۀ هم سوځي .
م :
ـ مېړۀ مړ کړه ، خو مېړانه يي مه وژنه !
ـ مېړونه غرونه دي ،ښځې يي اړمونه دي .
ـ مرغان هم هغه سره ګرځي چې بڼې يي سره لګېږي .
ـ مرغۍ پۀ خپلو بڼو ښه ښکارېږي .
ـ مينه ړنده ده .
ـ مېلمه د خدای دوست وي .
ـ مړی چې خدای شرموي ، پر تخته يي معامله ګډه وډه شي .
ـ مار خوړلی له تور پړي هم وېرېږي .
ـ مار ته پۀ لستوڼي کې ځای مه ورکوه .
ـ مه وکړې هغه منډه چې مې کونه شي بربنډه !
ن :
ـ نوې ناوې ته هرڅوک ببوزی وهي .
ـ نړۍ ليدونکي ډېر درواغ وايي .
و :
ـ ورېندارې پۀ لېورو ساتلې وي .
ـ وينه پۀ وينه نه مينځل کېږي .
ـ وينه آزارېږي ، بېزارېږي نه .
ـ وروستۍ ورځ نامرده وي .
ـ وړۀ دې پۀ وړۀ منت دې پۀ څۀ ؟
ـ وزه پۀ خپلو ښکرو نه درنېږي .
ـ ورور که د ورور له کوره خپه وځي ، خو پۀ هدېره کې ورسره يو ځای د
پلار پر قبر شناختې دروي .
ه :
ـ همسايه غل مه نيسه .
ـ هرګرد شی غوز نۀ وي .
ـ هر کاره سړی هيڅ کاره دی .
ـ هيڅوک هم نه وايي چې زما د غړکې خوند بد دی .
ـ هغه څراغ چې دکور لپاره روا دی ، د جومات لپاره ناروا دی.
ی :
ـ یو بام دوه هواوې !
ـ يو پۀ خدای ، او بل پۀ خبرو کې ، د هرچاحق وي !